اعترافات هولناک لاک پشت مرده - مرتضی برزگر

عنوان: اعترافات هولناک لاک پشت مرده
نویسنده: مرتضی برزگر
نشر: چشمه
تعداد صفحات: 272
سال نشر: چاپ اول 1397

 قبل تر ها گفته بودم که از نویسندگان جدید خواندن برایم بسیار مهم است، همینطور گفته بودم که به میزان زیادی از کتاب های پرفروش روز و کتاب هایی که خواندن آن ها اپیدمی می شود بدم می آید. اما یکی از نویسندگان محبوبم نظری داشت که من را به فکر فرو برد. اینکه الزاما تمام کتاب های پرفروش خوب نیستند ولی گاهی برای اینکه سلیقه عموم افراد را متوجه شوی و بدانی آن ها از چه چیز است که شگفت زده شده اند، بهتر است سراغشان رفت.

من گول تعاریف زیادی که در مورد این کتاب شنیده بودم را خوردم و آن را خریدم و شروع به مطالعه کردم. چند صفحه اول جالب بود و جذب کتاب شدم هرچه صفحات بیشتری را می خواندم و زمان بیشتری را صرف کتاب می کردم، بَد و بیراه های بیشتری را هم نثار خودم می کردم.

اگر بخواهم این کتاب را در یک جمله توصیف کنم فقط می توانم بگویم که با کتابی روبه رو خواهید شد که می توان به شخصیت پردازی آن نمره صد و محتوای آن نمره صفر داد. همین!

اگر دلتان می خواهد در مورد داستان بدانید، لطفا چند خط زیر را که برگرفته از یکی از نقد های نوشته شده در این مورد است بخوانید:

مرد جوانی همسر غیرایده‌آل خود را در بیمارستان از دست می‌دهد و به دلیل علاقه بی‌مرز و وافری که به هر زن ممکن موجود دارد، از این فقدان چندان هم ناراضی نیست و از قرار معلوم، نقشی هم در مرگ این زن جوان داشته است. چیزی که باعث می‌شود خواننده برای ادامه خواندن مشتاق باشد اما کشف چرایی این خباثت نیست، بلکه مهارت نویسنده در شخصیت‌پردازی و چینش اتفاقات است که او را ترغیب می‌کند با او همراه شود..

 

* مطمئناً از این به بعد سلیقه عمومی برایم اهمیتی نخواهد داشت. 

** وقتی کتاب های متنوعی می خوانید دیگر درباره نوع انتقال محتوا متعصبانه برخورد نمی کنید. نمی دانم چطور می توانم آنچه در ذهن دارم را بگویم. اگر کوندرا خوانده باشید می دانید برای انتقال درونیاتش از چه نوع تمثیل هایی کمک می گیرد و یا ساراماگو به چگونه فضاسازی های متوسل می شود. هر نویسنده ای و هر فردی راه و روش خود را در فضاسازی و انتخاب واژگان و چیدمان آن ها برای بیان مطلب دارد. کتاب های زیادی در ذهنم هستند که بخواهم برای مثال از آن ها استفاده کنم ولی حس میکنم آوردن نام آن ها در اینجا برای مقایسه با این کتاب بی احترامی به حساب می آید. اگر بخواهم خلاصه بگویم این می شود که به روش نویسنده و نوع نگارش و همه چیز احترام می گذارم ولی نوع کلمات به کار رفته، مثال ها، استفاده از لطیفه ها و جوک های فراوان موجود در فضای مجازی و لوث شده و ... و ... برای منِ نوعی اصلا دلچسب نبود.

*** اگر نام این کتاب را جستجو کنید بعید می دانم جز تعریف و تمجید چیزی ببینید. هر کس می تواند با توجه به دلایلی که دارد نظر متفاوتی داشته باشد و این امری کاملا بدیهی است.

 

 

خانه لهستانی ها - مرجان شیر محمدی

عنوان: خانه لهستانی ها
نویسنده: مرجان شیر محمدی
نشر: چشمه
تعداد صفحات: 209
سال نشر: چاپ اول 1395

تعریف این کتاب را زیاد شنیده ام. یک بار که به کتاب فروشی می روم سراغش را از خانم فروشنده می گیرم اما تمام شده است. فراموشش می کنم و به صورت غیر منتظره در فیدیبو گردی های شبانه پیدایش می کنم. شروع می کنم به خواندن. می خوانم و می خوانم تا صبح می شود. پسرک کوچک راوی با آن نگاه جزئی نگر اش و با بیان مسائلی که برایش جالب و مهم است دلم را می برد. روز ها وقت مطالعه کردن ندارم. شب ها سراغش می روم و غرق می شوم در خانه ای که زمانی لهستانی ها در آن زندگی می کردند و اکنون همسایه های مختلف هر کدام در اتاقی در کنار هم جمع شده اند و روزگار را می گذرانند.

 

- فریده چطوره؟

  خوبه.

  همون طوریه؟

  چه طوری مثلا؟

  یکی باید به این فری حالی می کرد که اگر تو خودت را بزنی به آن راه، چیزی عوض نمی شود و وقتی چیزی هست، آدم ها خیال نمی کنند که چیزی نیست.

- داشت خاک را از پیراهنش می تکاند و من دوست داشتم بغلش کنم و به ش بگویم با آن حرفش همه ی وحشت من را مثل آن خاک ها از توی دلم تکاند.

- چه جوری تونستی از اونایی که دوستشون داشتی جدا بشی؟

  وقتی بزرگ بشی تازه می فهمی که آدمیزاد با همه چی کنار میاد. تازه مگه چاره دیگه ای هم داره؟

 

* کتاب خوب و لذت بخشی بود.

** شاید خنده دار باشد اما خواندن بخش هایی از کتاب برای من ِ ترسو، مصادف شد با تا صبح بیدار بودن و بی وقفه ترسیدن. :)

 

 

برگ اضافی - منصور ضابطیان

عنوان: برگ اضافی
نویسنده: منصور ضابطیان
نشر: مثلث
تعداد صفحات: 160
سال نشر: چاپ اول 1394

این کتاب برخلاف کتاب های دیگر ضابطیان ( که آن ها را نخوانده ام و تنها اندکی در موردشان می دانم) یک سفر نامه کامل نیست. مجموعه ای از سی و اندی جستار مختلف از غرب تا شرق هستند که خاطره ای، حادثه ای و یا تصویری به یاد ماندنی را توضیح میدهد. کتاب مصور است و تصاویر گاهی برای مخاطب جالب هستند و در بعضی مواقع به نظر اضافه می آیند.  آدم دلش می خواهد بیشتر از اینکه به تصاویر پرداخته شود، جا برای روایت های جذاب و پر کشش ضابطیان باشد تا خودش تصاویر را بسازد.

 

- اولین بار است که مشرف می شوم. پیش تر ها خیلی ها گفته اند که مکه با جاهای دیگر فرق می کند. من به حرف آن ها احترام گذاشته ام اما هیچ وقت جدی شان نگرفته ام. با خودم فکر کرده ام که اغلب شان جاهای زیادی را در دنیا ندیده اند و از همین رو شهر مکه به ویژه مسجد الحرام و کعبه برایشان به شدت تماشایی بوده است.

...

با همه تردیدهایم به آستانه مسجد الحرام می رسیم. دست احسان را می گیرم. از جمعیت عبور می کنیم. از دالان های تو در تو. هنوز خبری از حادثه نیست. هنوز به حیاط بزرگ نرسیده ایم. احسان ممی گوید سرتان را پایین بگیرید، چشم هایتان را ببندید و هر وقت گفتم باز کنید و به رو به رو نگاه کنید. کورمال کورمال جلو می رویم و احسان فرمان ایست می دهد. حتی قدرت زیر چشمی نگاه کردن را هم ندارم. احسان می گوید حالا چشم هایتان را باز کنید. سنگ های مرمر سفید را زیر پایم میبینم. خنکی شان در آن گرمای شبانگاهی حسی از بهشت می دهد. احسان می گوید حالا سرتان را بالا بیاورید و به روبه رو نگاه کنید. و نگاه می کنم... نگاه می کنم. نگاه می کنم به درخشان ترین سنگ سیاه جهان که آدم های پیچیده در پارچه های سفید دورش دورادورش می کردند. چیزی در من منفجر می شود. می زنم زیر گریه. هق هق. نمی دانم چرا. شاید شبیه نخستین گریه ام وقتی که چشم بر جهان باز کردم...

 

* لذت بردم...

 

 

این هیولا تو را دوست دارد - لیلی مجیدی

عنوان: این هیولا تو را دوست دارد
نویسنده: لیلی مجیدی
نشر: چشمه
تعداد صفحات: 222
سال نشر: چاپ دوم 1395

 پشت جلد کتاب نوشته است که این کتاب یک رمان غافلگیر کننده است. اما به نظر من ِخواننده این طور نبود. داستانی ساده و عادی و گه گاه با چاشنی اندکی از تعلیق و همزاد پنداری بود که بخشی از یک زندگی را خیلی معمولی روایت کرد و تمام...

 

* همیشه بر این باور هستم که باید کتاب اولی ها را حمایت کرد. معمولا بین کتاب هایی که میخرم، کتاب اولی ها یکی دو سهم را به خود اختصاص می دهند. از اینکه نظرم را این قدر صریح و ساده بیان کرده ام اندکی عذاب وجدان دارم اما مطمئنم که بسیار سبک و سنگین کرده ام و چند روزی پس از خواندن کتاب به خودم برای فکر کردن به آنچه که خوانده ام وقت داده ام، اما باز هم همین نظر را دارم. در کتاب برخی آسیب های دوران کودکی و بعضی فلش بک ها به گذشته و کودکی به خوبی توصیف شده بودند، اما آن قدر پر رنگ و بارز نبودند که به محض فکر کردن به این کتاب یادم بیایند و جزو خصیصه های بارز این کتاب شوند.

** در حال غلبه بر تنبلی و کم نویسی این روزها هستم. و تنها عامل پیش برنده نزدیک شدن به انتهای سال و متنفر بودن از این موضوع است که دلم نمی خواهد کتاب هایی که خوانده ام و در موردشان ننوشته ام، جزو فراموش شدگان این سال باشند.

 

 

مزخرفات فارسی - رضا شکرالهی

عنوان: مزخرفات فارسی
نویسنده: رضا شکرالهی
نشر: ققنوس
تعداد صفحات: 136
سال نشر: چاپ دوم 1396

 تعریف کتاب را زیاد شنیده ام که تصمیم میگیرم بخوانمش. نویسنده مجموعه ای از مقالاتی را که در طی زمان های مختلف در مجلات منتشر کرده است را گردآوری کرده با شکل و شمایل یک کتاب در اختیار مخاطب قرار داده است. در ابتدا نگرانم که حوصله ام سر برود. تصمیم می گیرم اگر این اتفاق افتاد تنها روزی چند صفحه بخوانم، اما بخوانم. برای تقویت ذهن و زبان فارسی.

پس از شروع به مطالعه حس و حالم کاملا متفاوت بود. می خواندم و لذت می بردم و یاد می گرفتم و حسرت می خوردم. از اینکه کاش زبان فارسی را اینگونه یاد می گرفتیم...

 

- تا وقتی آیین گفت و گو را ندانیم یا پایبند آن نباشیم، این شکل فراگیر هم به اصل خود باز نخواهد گشت که "گفت و گو" را هی می نویسیم "گفتگو" تا موقع خواندن و گفتنش هم بگوییم "گفتِگو". گو اینکه این ایراد در متن های ما باقی خواهد ماند تا وقتی یاد نگیریم "گفت و گو" آیین دارد و بند نخست آیین آن به همان " واو" وسط آن مربوط می شود که یعنی بگذار بگوید و خوب بشنو و تلاش کن بفهمی چه می گوید و حرفش که تمام شد، لختی تامل کن و بعد، تو بگو.

 

* از اینکه می توان خواند و در تنهایی این همه آموخت و دیگر تنها نبود چقدر لذت می برم...

** پس از دفاع، که یک ماهی از آن می گذرد، لپ تاپ گریز شده ام. آن قدر شب و روز پشت لپ تاپ نشستم و با پایان نامه سر و کله زدم که لپ تاپ را که می بینم راهم را کج می کنم، می روم گوشه ای لم می دهم و کتاب می خوانم. اینطور شد که این مدت حدود شش کتاب خواندم و دست و دلم به پشت لپ تاپ نشستن و نوشتن نرفت که نرفت. این روزها در حال تلاش برای غلبه بر این تنبلی هستم و سعی میکنم بیشتر بنویسم.

 

 

 

در راه ویلا - فریبا وفی

عنوان: در راه ویلا
نویسنده: فریبا وفی
نـشر: چشمه
تعداد صفحات: 104
سال نشر: چاپ اول 1386

مجموعه داستانی دیگر از وفی و سرشار از احساسات عمیق زنانه که به زیبایی به تصویر کشیده شده است.

 

- اولین تلنگر را مادر شوهرش زد، وقتی که اسم کوچکش را فراموش کرد و صدا زد: «عروس، بیا پایین.» روزهای بعد با معنای عروس بیشتر خو گرفت. هر چه بود عروس بود و یک روز فهمید که عروس یک نفر نیست. صدها و هزارها عروس دیگر است. رفته رفته دانست که عروس یک عالم معنا دارد که بیشترش به او مربوط نمی شود. به صدها عروس پیش از او مربوط می شود. فهمید که هر کاری می کند، سایه ای از خاطره و رفتار و منش عروس های قبل را هم با خودش دارد. طول کشید تا بفهمد که بیرون آمدن از آن قالب حاضر و آماده سخت است، نشان دادن و ثابت کردن این که متفاوت است. مثل تمام عروس ها نیست. آدمی است که از این به بعد باید تعریف بشود، نه این که تعریف قبل از خودش را یدک بکشد. همه ی رفتارهایش به عروس بودنش منسوب می شد، با عروس بودنش داوری می شد، نه خود خودش..

 

* وفی همیشه خوب است. قبلا بارها این جمله را گفته ام، اما باز هم میگویم که رمان های وفی کجا و داستان های کوتاهش کجا...

 

قاب های خالی - فهیم عطار

عنوان: قاب های خالی
نویسنده: فهیم عطار
نـشر: هیلا
تعداد صفحات: 208
سال نشر: چاپ اول 1392

داستان در مورد آدم هایی است که انتخاب می کنند و انتخاب می شوند. آدم هایی که به دنبال هم سفر اند و تنها نبودن. قهرمان های کتاب - شهاب، پونه، سیامک، ترنج، نادر - همه و همه دست به دست هم داده اند و  روایتی روان، لذت بخش، اما تلخ را برای خواننده به وجود آورده اند.

 

- شروع زندگی بچه ها با جنگ منصفانه نیست. مثل اینکه یکی آدم رو به مهمان دعوت کند ولی همان اول کار با لگد او را از خانه بیرون بیندازد.

- جاده چالوس مثل زنی لای مه و باران می رقصید، می پیچید و از البرز بالا می کشید. طراح این جاده هرکس بوده، لابد گرفتار عشق بوده و آن را برای عاشقی کردن ساخته است. تا یکی را رقص کنان از دود تهران خلاص کند و به دریا برساند.

- ابراز کردن به اندازه دچار شدن مهم است. عشقی که مهر و موم باقی بماند، به درد نمی خورد. مثل اینکه از اول هم نبوده.

- بعضی کتاب ها مثل موسیقی می مونن. یه بار می خونیشون ببینی خوشت میاد یا نه. بعد صد بار دیگه باید خوندشون تا لذت ببری.

- سر قولم نماندم اما چه کسی سر قولش مانده بود که من بمانم؟ پونه قول داد که چهار روز برود عراق و برگردد... سر قولش نماند. خلبان قول داد پتروشیمی بصره را بکوبد و برگردد، زد زیر قولش. نوشین قول داد گیلاس را که چید برگردد. زد زیر قولش. نادر قول داد یک روز کتابش را چاپ کند، زد زیر قولش. همه زده بودند زیر قولشان.

 

* جملات بالا را بخوانید و ببینید که چه خوب می شود از این کتاب لذت برد.

** لذت بردن از کتاب ها گاه به خاطر مطالبی است که تجربه نکرده ایم و با چینش کلماتی عجیب خوب در کنار نویسنده تجربه میکنیم و گاه مربوط به آنچه تجربه کرده ایم و در هنگام مطالعه انگار که نویسنده از زبان ما هم سخن گفته است. و این کتاب هر دو را با هم داشت.

***  در هنگام مطالعه دائم یاد عباس معروفی و "فریدون سه پسر داشت" می افتادم. عکس هایی که در دل زندگی گرفته می شدند شبیه قاب های خالی این کتاب بودند.

 

 

چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟ علیرضا پناهیان

عنوان: چگونه یک نماز خوب بخوانیم؟
نویسنده: علیرضا پناهیان
نـشر: بیان معنوی
تعداد صفحات: 186
سال نشر: چاپ اول 1394- چاپ چهاردهم 1396

 بیانی متفاوت، کاربردی و قابل درک از چرایی نماز خواندن تا چگونه نماز خواندن. کتابی خوب بر اساس سخنرانی های استاد پناهیان، برای جور دیگر دیدن و چقدر خوب که جور دیگر عمل کردن، هم.

 

- عظمت خدا در این دنیا تولیدی خود انسان است.

- جمع اضداد بودن است که آدم را رشد می دهد.

- هر اذانی یک صدا زدن خصوصی است برای کندن تو از یک وضعیت بد.

 

 

* تا به حال هیچ کس اینگونه در مورد نماز برایم حرف نزده بود.

** وای که چقدر توضیح ادب و ضرورت مودب بودن را دوست داشتم.

*** به همه پیشنهاد می کنم این کتاب را بخوانند، لذت ببرند، عذاب وجدان بگیرند، با خود و درون خود بجنگند و باشد که متنبه شوند. ;)